ارتباطات بارها و بارها از جنبههای مختلف بررسی شده است و با وجود اختلاف نظری که پیرامون هر بخش آن وجود دارد کارشناسان بر یک اصل اتفاق نظر دارند؛ این که ارتباط غیرکلامی بخش اساسی و حذفناشدنی یک گفتگو است.
چهره، حالات چشم و چشم دوختن یا خیره شدن به جایی، حرکات بدن و تُن صدا از جمله عواملی هستند که ارتباط اجتماعی را فراتر از ارتباط کلامی میبرند. شیوه دست دادن ما در یک مهمانی میتواند بار معنایی زیادی داشته باشد و شک نکنید که مخاطبتان از شیوه احوالپرسی شما میتواند به حالاتتان پی ببرد. این که مدل موی شما چیست و چه رنگی را برای موهایتان میپسندید همه و همه در بردارنده مفاهیمی هستند که در قالب ارتباط غیرکلامی به طرف مقابل منتقل میشوند.
جالب است بدانید اولین مطالعات دانشمندان روی ارتباط غیرکلامی از سال 72 و در کتابی تحت عنوان The Expression of the Emotions منتشر شد. از آن موقع تحقیقات زیادی روی روشهای ارتباط غیرکلامی و تاثیرات آن صورت گرفته است. هر چند که بسیاری از راههای برقراری ارتباط از نوع غیرکلامی به نحوی میباشند که ممکن است مخاطب در صورتی که به خوبی توجه نکند حتی به آنها پی نبرد اما در هر صورت هرگز نمیتوان منکر آن شد.
در ادامه قصد داریم چند نمونه از راههای ارتباط غیرکلامی را که توسط روانشناسان و البته محققان فعال در زمینه زبان بدن مطرح شده است بررسی کنیم.
انواع ارتباط غیرکلامی از دیدگاه روانشناسی که باید بدانید
در بسیاری از موارد ممکن ارتباط غیرکلامی از یک عنصر تشکیل نشده است. گاهی مخاطب اجزای مختلف را به هم میچسباند تا بتواند مفهوم خود را بهتر برساند. مثلا اخم کردن و دست به سینه نشستن یکی از نشانههای بارز عصبانیت است. یا خیره شدن به نقطهای بدون پلک زدن در غالب اوقات نشانگر عدم موافقت ما با موضوعات میباشد.
مهارتهای غیرکلامی فقط در ارتباطات روزمره کاربرد ندارند. از این مهارت در بحث کسب وکار به وفور استفاده میشود. چنان چه درمهارتهای ارتباطات غیرکلامی در بازاریابی گفته شد مهارت غیرکلامی عناصر متعددی را شامل میشود. میز و صندلی اطراف، شناخت مخاطب، حالات ایستادن، مهارت شنیداری، خودپرسی و سایر عوامل مشابه میتوانند در شکلگیری این ارتباط تاثیرگذار باشند. حتی یکی دیگر از ارکان مهم در ارتباط غیرکلامی سکوت است. هر چند که سکوت خیلی در فرهنگ شرق شناخته شده نیست و ما معمولا برای همه چیز جواب های حاضر و آماده داریم اما سکوت در فرهنگ غرب پسندیده تر است. گاهی سکوت نشانگر رضایت و اعتماد است و گاهی ابزاری برای تهدید و فشار آوردن به دیگران.
حالات چهره در ارتباط غیرکلامی
روانشناسان معتقدند حالات چهره بیشترین سهم را در ارتباط غیرکلامی دارد. کمی مکث کنید و فقط فکر کنید چه بار اطلاعاتی عظیمی ممکن است از طریق اخم کردن یا خندیدن منتقل شود؛ چرا که صورت هر فرد اولین بخشی است که ما در رفتار وی مشاهده میکنیم.
ژست، حرکات و اشارات در ارتباط غیرکلامی
حرکات سیگنال مهمی در برقراری ارتباط هستند. مثلا مشتری قادر است از طرز ایستادن شما پیام شما را دریافت کنید. به عنوان مثال وقتی که فروشنده یا بازاریاب دست به سینه بایستد تقریبا نسبت به مخاطب خود بی توجه بوده است. پس دست به سینه ایستادن اولین نشانه عدم اعتماد و توجه مابین طرفین است. یا این که ایستادن در حالت عادی، دست های افتاده و شانههای مستحکم نشانگر اعتماد به نفسشما هستند. بنابراین در ارتباط غیرکلامی بهترین شیوه ایستادن ثبات و آرامش است. در صورتی که مدام حرکت کنید و به جلو یا عقب گام بردارید نشان داده اید که از صحبت کردن خسته شده اید.
ژست معمول افراد شامل تکان دادن و حرکت دادن دست یا نشان دادن انگشتان برای نمایش اعداد است. هر چه که باشد باید بپذیریم که ژست مرسوم ایستادن افراد تا حد زیادی وابسته به فرهنگ آن جامعه است.
اهمیت حرکات در ارتباط غیرکلامی را وکلا خیلی بهتر از بقیه افراد درک میکنند. آنها میدانند که حرکات دست چه قدر میتواند در قانع کردن هیئت منصفه تاثیر بگذارد. در مقابل، قاضی یا دادستان ممکن است با نگاه کردن به ساعت خود به وکیل مدافع نشان دهد که صحبتهایش خستهکننده و کسلکننده بوده است.
زبانشناسی در برقراری ارتباط غیرکلامی
زبانشناسی در واقع ارتباطی مجزا از زبان رسمی و مرسومی است که به واسطه آن از واژگان کمک میگیریم. این بخش شامل فاکتورهایی نظیر تُن صدا، پیچ و بلندی یا کوتاهی آن است. وقتی که افراد با تُن صدای خاص و قوی سخن میگویند بهتر میتوانند حالاتی همچون موافقیت یا اشتیاق خود را نسبت به هر موضوعی بیان کنند. صدایی که با لرزش و انرژی پایین باشد نیز نشانه عدم موافقت یا شک و دودلی افراد نسبت به موضوعات خواهد بود.
حالت متداولتر تاثیر تُن صدا را در ارتباط دو دوست و در احوالپرسیهای روزمره شاهد هستیم. مثلا دوستتان با شما احوالپرسی میکند و جواب شما در هر حالت روحی که قرار داشته باشید مثل همیشه آن است که اعلام کنید اوضاع و احوالتان خوب است. اما تُن صدای شما در حالات مختلف میتواند حقایق زیادی را نسبت به حال روحی شما آشکار کند. این که آرام جواب دهید، خونسرد باشید، با اشتیاق زیادی با دوستتان صحبت کنید یا در کمال بیتفاوتی این جمله را ادا کنید همه و همه مربوط به تاثیر تُن صدا هستند.
زبان بدن و حالات قرارگیری افراد
در روابط غیرکلامی زبان بدن نقش بسیار مهمی دارد. همین حالات صورت بخشی از زبان بدن هر فرد محسوب میشوند. شاید زبان بدن در هر فرهنگی و برای هر فردی معنای خاص خودش را داشته باشد؛ اما همه ما میدانیم که برخی از حالات قرارگیری قطعا حاوی پیامهای خاصی هستند. مثلا دست به سینه ایستادن و پاها را به هم قفل کردن در غالب اوقات به منزله سد دفاعی فرد هستند.
شیوه استفاده افراد از فضا در روابط غیرکلامی
علمی متفاوت تحت عنوان Proxemics وجود دارد که به بررسی جنبه متفاوتی از ارتباط غیرکلامی میان افراد میپردازد. به طور معمول افراد نیاز دارند فضای مشخصی را برای ارتباط گرفتن با یکدیگر اشغال کنند. فاصلهای که هر فرد با طرف مقابلش دارد متاثر از فاکتورهای متعددی میباشد؛ مثل شخصیت خود فرد، میزان صمیمت با فرد، حالاتی که فرد نسبت به طرف مقابلش دارد و …
به طور کلی فاصله استانداردی که افراد در ملاقات با شخص تازهای حفظ میکنند حدود 30 سانتیمتر است. این فاصله تحت شرایط مختلف و بر اساس الگوهای ارتباط غیرکلامی تغییر میکند.
فن بیان را در دانشگاه زندگی بخوانید
قدرتمند کردن صدا در سخنرانی ؛ با این ترفندها صدایتان را شفا دهید!
حفظ تمرکز و توجه مخاطبان هنگام همهمه و شلوغی در سالن سخنرانی
ارتباط ,غیرکلامی ,افراد ,حالات ,تُن ,ایستادن ,ارتباط غیرکلامی ,در ارتباط ,نسبت به ,زبان بدن ,دست به ,انواع ارتباط غیرکلامی
درباره این سایت